Erfenisvakdagen 2013

Erfenisvakdag 27 november 2013

Het samengestelde gezin en de nalatenschap

Op 27 november werd de najaars-Erfenisvakdag gehouden met het thema ‘Het samengestelde gezin en de nalatenschap’ op Paleis Soestdijk in Baarn.

Het samengestelde gezin

Het samengestelde gezin is een fenomeen dat in de afgelopen twee decennia een stormachtige opkomst heeft doorgemaakt. Inmiddels is sprake van naar schatting 700.000 samengestelde gezinnen in Nederland. Daardoor is het van groot belang dat professionals op het terrein van het erfrecht op de hoogte zijn van de vele aspecten van het samengestelde gezin in de mediationpraktijk en zich bewust zijn van de kritische situaties. Alleen op die manier kunnen zij hun cliënten de juiste dienstverlening bieden.
Tijdens de Erfenisvakdag najaar 2013 kwamen onder meer de volgende vragen aan de orde:

  • Mag een stiefouder alle kinderen gelijk behandelen waar het zijn nalatenschap betreft?
  • Welke psychologische wetmatigheden spelen er in een samengesteld gezin?
  • Op welke wijze kan een stiefouder een testament opstellen waarover bij zijn overlijden geen ruzie ontstaat?
  • Welke specifieke problemen spelen er bij de uitleg van het testament van een stiefouder?
  • Wat is de dynamiek van een samengesteld gezin en hoe kan deze worden ingezet bij de afwikkeling van de nalatenschap van een stiefouder?
  • Welke fiscale complicaties zijn er ingeval van een samengesteld gezin en welke preventieve maatregelen kunnen worden getroffen?
  • Welke problemen doen zich voor in een juridische procedure over de afwikkeling van de nalatenschap van een stiefouder en hoe kan een procedure worden voorkomen?

De multidisciplinaire insteek maakt de Erfenisvakdag uniek. Op één middag heeft u experts van alle betrokken beroepsgroepen bij elkaar.

Programma en sprekers

Doordat sprekers uit verschillende disciplines uit hun eigen perspectief een erfrechtelijk thema kort bespreken wordt heel snel duidelijk wordt welke problemen spelen en hoe deze kunnen worden opgelost.

Op 27 november 2013 gaven zeven deskundige sprekers ieder vanuit de eigen professionele invalshoek hun visie op de problemen die kunnen ontstaan bij de afwikkeling van de nalatenschap in de context van het samengestelde gezin. Zij reiken daarvoor aandachtspunten en oplossingen aan:

  • Prof. mr. Leon Verstappen (Rijksuniversiteit Groningen en raadsheer plv.) geeft het erfrechtelijk kader in geval van een samengesteld gezin.
  • Mr. Pieter van Onzenoort (notaris bij Greenille, Rotterdam) bespreekt de rol van de notaris/de estate planner, zowel waar het de totstandkoming als de afwikkeling betreft van een testament van de stiefvader of -moeder.
  • Mr. Kathelijne van Barneveld (erfrechtadvocaat en voorzitter Vereniging Erfrecht Advocaten) schetst het perspectief van de erfrechtadvocaat die wordt betrokken bij de afwikkeling van de nalatenschap in een samengesteld gezin.
  • Mr. Pauline Schonewille (jurist en stiefgezinmediator Familie-Zaken, Deventer; auteur van het boek Mijn man heeft een kind) vertelt welke onderwerpen/struikelblokken spelen bij stiefouders die hun testament laten aanpassen aan de nieuwe gezinssituatie en ook hoe een mediator preventief te werk kan gaan in geval van een stiefgezin.
  • Else-Marie van den Eerenbeemt (docent Hogeschool van Amsterdam, familietherapeut en auteur van boeken over nalatenschappen als De liefdesladder en Wie krijgt de gouden armband van moeder?) behandelt de gevolgen van moderne gezinsverhoudingen op de verdeling van de nalatenschap.
  • Drs. Danny Pront (psycholoog, voorzitter NIP sectie mediation) gaat in op de psychologische risico’s die het samenvoegen van twee gezinssystemen in zich bergt in relatie tot het overlijden van een ouder in een samengesteld gezin.
  • Prof. mr. Wouter Burgerhart (Rijksuniversiteit Groningen en estate planner bij Schols Burgerhart Schols) zet de fiscale gevolgen van het overlijden van een stiefouder uiteen en reikt inzichten aan uit de praktijk van de estate planner.

Het programma werd afgesloten met een plenaire gedachtenwisseling onder leiding van Annette van Riemsdijk, advocaat en mediator te Bilthoven, auteur van Scheiden in Nederland en bestuurslid van de Stichting Nalatenschapsmediation.

Inbegrepen

De uitgewerkte bijdragen van de sprekers zullen worden uitgegeven in een bundel (Erfenisvakdagcahier III) die u na verschijning toegestuurd krijgt. Deze Maklu-publicatie is is nadien in de boekhandel verkrijgbaar (waarde ca. € 35,=).

Doelgroep

Iedereen die professioneel met het erfrecht in contact komt zoals notarissen, accountants, advocaten, mediators, rechters, bankiers, estate planners, executeurs-testamentair, bewindvoerders en psychologen.

Permanente Educatie

Bij het NMI, de KNB en NOVEX/SCE zijn punten aangevraagd voor 4 opleidingsuren. Daarnaast krijgen alle deelnemers een deelnamecertificaat voor 4 opleidingsuren. Hiermee kunnen advocaten en accountants bij hun eigen beroepsorganisatie PE-punten aanvragen. Meer informatie hierover vindt u op de website van Maklu.

Erfenisvakdag 27 mei 2013

De uitleg van het testament

Uit een groot aantal uitspraken in de afgelopen jaren van rechtbanken en gerechtshoven lijkt naar voren te komen dat er veel mogelijk is als het gaat om de vaststelling van de wil van de erflater.

Door een testament uit te leggen – het achterhalen van de bedoelingen die de erflater heeft gehad met zijn testament – kan kennelijk vaak tot een resultaat worden gekomen dat bij een grammaticale interpretatie van het testament niet zou kunnen worden bereikt. Daarnaast hebben recentelijk ook de redelijkheid en billijkheid hun opwachting gemaakt op dit terrein.

Deze ontwikkelingen roepen een groot aantal vragen op:

  • Welke regels gelden er (nog) waar het betreft het uitleggen van testamenten?
  • Kan worden gesteld dat bij de uitleg van een testament de beste advocaat aan het langste eind trekt?
  • Kunnen de erfgenamen een testament ook zelf uitleggen of moet daarvoor altijd een rechter worden ingeschakeld?
  • Hoe gaat een rechter precies te werk bij het uitleggen van testamenten?
  • Wat is de verhouding tussen uitleg van een testament en de beginselen van redelijkheid en billijkheid?
  • Dient een notaris anders te werk te gaan bij het opstellen van een testament?
  • Welke fiscale gevolgen vloeien voort uit de uitleg van een testament?

Sprekers Erfenisvakdag voorjaar 2013

Tegen deze achtergrond zullen zeven sprekers ieder vanuit de eigen professionele invalshoek hun visie geven op de problemen rond de uitleg van testamenten en daarvoor oplossingen aanreiken:

  • Prof. mr. Wilbert Kolkman (Rijksuniversiteit Groningen) geeft het juridisch kader van de uitleg van het testament
  • Mr. Aniel Autar (Kooijman & Lambert notarissen) bespreekt de rol van de notaris/de estate planner, zowel waar het betreft de totstandkoming van als de afwikkeling van een testament
  • Mr. dr. Menno van Gaalen (Wintertaling Advocaten) schetst de positie van de erfrechtadvocaat die procedeert over de uitleg van een testament
  • Dr. mr. Fred Schonewille (Hoefnagels Family Mediation) vertelt wat in mediation door de erfgenamen in goed overleg kan worden bereikt ter zake van de uitleg van een testament
  • Prof. mr. Nora van Oostrom (Universiteit Utrecht en raadsheer-plv. gerechtshof Arnhem) maakt duidelijk wat de taak van de rechter is als het gaat om de uitleg van een testament
  • Prof. mr. Tea Mellema (Universiteit Leiden) geeft het perspectief van de executeur-testamentair die betrokken is bij de afwikkeling van een testament
  • Prof. mr. Hans Stubbé (universiteit Amsterdam) behandelt de fiscale gevolgen van de vaststellingsovereenkomst die is gesloten over de uitleg van een testament

Het programma werd afgesloten met een plenaire gedachtewisseling onder leiding van Annette van Riemsdijk, advocaat en mediator te Bilthoven en bestuurslid van de Stichting Nalatenschapsmediation.

Vragen?

Heeft u een vraag? Neem contact met ons op!